گذری بر اسطوخودوس در طب سنتی ایران و مطالعات جدید

سابقه و هدف: اسطوخودوس گیاهی از جنس Lavandula ازخانواده نعناعیان (Labiatae) در مناطق جنوبی ایران، جنوب عربستان و شمال آفریقا رشد می‌کند. گونه Lavandula sublepoidota انحصاری ایران است. نام انگلیسی این گیاهLavender  می‌باشد. این گیاه به طور گسترده در طب سنتی ایران برای درمان بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای مغز و اعصاب، بیماریهای گوارشی و بیماریهای تنفسی کاربرد دارد و از آن به عنوان "جاروب دماغ" یاد می‌شود. در مطالعات جدید نیز بعضی نتایج درمانی این گیاه را گزارش کردند. این مقاله دو دسته مطالعات را مورد بررسی قرار داد. مواد و روش‌ها: تحقیق با روش مطالعه مروری انجام گرفت. با جستجو در کتب طب سنتی ایرانی اطلاعات سنتی گیاه اسطوخودوس از جمله ماهیت، رویشگاه، طبیعت، افعال و خواص استخراج گردید. سپس با بررسی کتب و مقالات جدید رویشگاه، سمیت و موارد مصرف اسطوخودوس با اطلاعات استخراج شده از منابع طب سنتی مقایسه گردید. نتیجه گیری: مقایسه و انطباق یافته‌های سنتی و مطالعات امروزی نشانگر این است که اسطوخودوس در منابع طب سنتی می‌تواند یکی از گیاهان جنس Lavandula امروزی باشد. این مطالعه همچنین به عنوان یک شناسنامه برای این گیاه می‌تواند مطرح شده و در اختیار علاقمندان قرار گیرد.